عنوان

آیا فراورده‌های موضعی حاوی کافئین بر رشد و ریزش مو مؤثر است؟

خلاصه پاسخ

پتانسیل درمانی کافئین برای رشد مو توجه فزاینده‌ای را در مطالعات و درمان به‌ویژه در مورد اثربخشی آن در برابر ریزش موی ناشی از هورمون مردانه به خود جلب کرده است. شواهد کمی برای بررسی اثربخشی این ماده در فراورده‌های مختلف بر روی مو وجود دارد. اکثر شواهد موجود در مورد ریزش موی مردانه است و تقریبا همگی آنها کیفیت پایینی دارند. بنابراین نیاز به انجام مطالعات مداخله‌ای بزرگتر و با کیفیت بالا برای تصمیم‌گیری وجود دارد.

مقدمه

پتانسیل درمانی کافئین برای رشد مو توجه فزاینده‌ای را در تحقیقات پوستی، به‌ویژه در مورد اثربخشی آن در برابر ریزش موی ناشی از هورمون مردانه به خود جلب کرده است. کافئین هم به‌عنوان یک عامل مستقل و هم به‌عنوان بخشی از درمان‌های ترکیبی با هدف کاهش اثرات ریزش موی مردانه مورد بررسی قرار گرفته است. فرض بر این است که مکانیسم آن متضاد اثرات دی‌هیدروتستوسترون بر روی فولیکول‌های مو است که باعث افزایش تکثیر و در عین حال مهار مرگ سلولی در سلول‌های پاپیلای پوست می‌شود. همچنین پیشنهاد شده است که کافئین با اثر مهاری بر فسفودی تراز و در نتیجه افزایش سطح cAMP در سلول‌ها به‌عنوان تحریک تکثیر فولیکول‌های مو افزایش می‌دهد.
درسلر و همکارانش اثربخشی کافئین در کاهش ریزش و افزایش تراکم مو را نشان دادند، که کاربرد بالقوه آن در فرمولاسیون‌های آرایشی را توجیه می‌کند.
علاوه‌براین، مطالعه ماروتا و همکاران، اثربخشی بالینی فرمول موضعی ترکیب ماینوکسیدیل با کافئین را نشان داد که در آن بیماران بهبود در ضخامت و حجم مو در طی شش ماه تجربه کردند. بر همین اساس پیشنهاد شد که کافئین ممکن است در کنار درمان‌های شناخته شده مانند ماینوکسیدیل، نتایج درمانی را افزایش دهد.
شواهد تجربی بیشتر از تأثیر مفید کافئین بر سلامت پوست سر و تقویت رشد مو حمایت می‌کند. به‌عنوان مثال، مطالعه غیربالینی Gherardini و همکارانش نشان داد که کاربرد موضعی کافئین می‌تواند آسیب ناشی از اشعه ماوراء‌بنفش به فولیکول‌های مو را با مقابله با سمیت سلولی و دیستروفی کاهش دهد. چنین خواص محافظت کننده از نور بر نقش چندوجهی کافئین فراتر از تحریک صرف رشد مو تأکید می‌کند.
علاوه‌براین، تحقیقات دیویس و همکاران در مورد کاربرد آنتی اکسیدان‌ها در پوست سر، کافئین را در میان ترکیبات کلیدی شناسایی کرد که قادر به بهبود وضعیت پوست سر و کاهش ریزش مو در طی ۲۴ هفته است. این یافته‌ها با یافته‌های Bukowiecki و همکاران، که عوامل محرک HIF-1α را با درمان‌های مرسوم مانند ماینوکسیدیل مقایسه کردند و افزایش فعالیت تکثیری قابل مقایسه را در کشت‌های سلولی پاپیلای پوستی تحت درمان با کافئین یافتند، همراستا هستند.
در مجموع، این مطالعات شواهدی را ارائه می‌کنند که از کاربرد محصولات کافئین‌دار در مدیریت ریزش موی مردانه از طریق مکانیسم‌های مختلف حمایت می‌کند: تحریک مستقیم تکثیر سلول‌های پاپیلای پوستی، افزایش اثربخشی درمان‌های دارویی موجود، کاهش در برابر عوامل استرس‌زای محیطی مانند اشعه ماوراء بنفش، و بهبود سلامت کلی پوست سر.
شامپوهای حاوی کافئین در حال حاضر به طور گسترده برای درمان ریزش مو تبلیغ می‌شوند. با توجه به وجود این مطالعات قصد داریم بر اساس بهترین شواهد موجود، اثربخشی انواع کافئین موضعی را در مو مورد بررسی قرار دهیم.

روش کار

این مطلب بر اساس مطالعات مروری نظام مند منتشر شده با استفاده از جستجوی PubMed تنظیم شده است. به علت یافت نشدن مرور کارکرین مرتبط با موضوع در زمان نوشتن این مقاله، برای این مطلب از مرور کاکرین مرتبط استفاده نشده است.

نتایج

در مورد اثر استفاده از فراورده کافئین به صورت موضعی بر روی مو فقط یک مطالعه مروری نظام‌مند (سیستماتیک) یافت شد. هدف از این مطالعه که در سال ۲۰۱۷ منتشر شد بررسی اثربخشی کافئین در ریزش موی هورمونی مردانه در مردان بود. این مرور ۵ مطالعه و ۲۴۷ نفر را شامل می شد. فقط یکی از مطالعات، شامپو حاوی کافئین را با دارونما مقایسه کرده بود و سایر مطالعات اثر اضافه شدن کافئین به سایر فراورده‌ها را بررسی کرده بودند. علی‌رغم این که در این مطالعات رضایت بیماران معمولاً مطلوب بود و گاهی اثر مثبتی در ریزش مو دیده شد، اما همه مطالعات وارد شده از کیفیت پایینی برخوردار بودند. در نهایت نویسندگان این مطالعه مروری نتیجه گرفتند در حال حاضر اطلاعات محدودی در مورد اثربخشی کافئین در ریزش موی مردانه وجود دارد. با توجه به اینکه ارزیابی اثربخشی شامپوها یا محلول‌های موجود به‌عنوان تک درمانی محدود است، مطالعات با استانداردهای روش شناختی بالا برای تصمیم‌گیری مورد‌نیاز است.
به جز این مطالعه مروری چند مطالعه کارآزمایی بالینی هم بعد از انتشار این مرور یافت شد که نتایج آنها به صورت خلاصه ذکر می‌شود.
یک مطالعه کارآزمایی بالینی در سال ۲۰۲۱ به بررسی اثر فراورده فومی موضعی حاوی کافئین در مردان دچار ریزش موی مردانه پرداخت. این مطالعه، فراورده تولید شده را با محصول دیگری مقایسه کرد. نتایج مطالعه بر روی ۶۲ نفر نشان داد که به خصوص ۶ ماه پس از شروع مصرف رشد مو در گروه مداخله افزایش داشت.
مطالعه کارآزمایی بالینی دیگری در سال ۲۰۲۱ هم بر روی مردان و زنان با پوست سر طبیعی انجام شد که از نازکی موهایشان شکایت داشتند. در این مطالعه شامپو حاوی آنتی‌اکسیدان (از جمله کافئین) با دارونما در کنار درمان معمول مقایسه شد. نتایج مطالعه حاکی از کاهش ریزش مو و کاهش شکایت از نازکی مو شد. هرچند این مطالعه از نظر کیفیت مطلوب نبود.
یک مطالعه مداخله‌ای دیگر در ۲۰۲۰ به آزمون یک شامپو حاوی کافئین و مواد معدنی و ویتامین در زنان با طرح ریزش موی مردانه پرداخت. نتایج مطالعه حاکی از این بود که استفاده از این شامپو می‌تواند در مدت ۶ ماه به بهبود ریزش مو و قدرت مو کمک کند. هرچند از نظر کیفی این مطالعه نیز کیفیت پایینی داشت.

نتیجه گیری

شواهد کمی برای بررسی اثربخشی کافئین در فراورده‌های مختلف بر روی مو وجود دارد. اکثر شواهد موجود در مورد ریزش موی مردانه است و تقریباْ همگی آنها کیفیت پایینی دارند. بنابراین نیاز به انجام مطالعات مداخله‌ای بزرگتر و با کیفیت بالا برای تصمیم‌گیری وجود دارد.

رفرانس ها

1- Bajoria PS, Dave PA, Rohit RK, Tibrewal C, Modi NS, Gandhi SK, Patel P. Comparing Current Therapeutic Modalities of Androgenic Alopecia: A Literature Review of Clinical Trials. Cureus. 2023 Jul 31;15(7):e42768.
2- Topical Compounded Formulation in Male Androgenetic Alopecia: Minoxidil 10%, Finasteride 0.1%, Biotin 0.2%, and Caffeine Citrate 0.05% Hydroalcoholic Solution. Int J Pharm Compd. 2020 Jan-Feb;24(1):69-76
3- Gherardini J, Wegner J, Chéret J, Ghatak S, Lehmann J, Alam M, Jimenez F, Funk W, Böhm M, Botchkareva NV, Ward C, Paus R, Bertolini M. Transepidermal UV radiation of scalp skin ex vivo induces hair follicle damage that is alleviated by the topical treatment with caffeine. Int J Cosmet Sci. 2019 Apr;41(2):164-182.
4- Duscher D, Brett E. HIF-1α Stimulators Function Equally to Leading Hair Loss Agents in Enhancing Dermal Papilla Growth. Skin Pharmacol Physiol. 2020;33(6):309-316.
5- Dressler C, Blumeyer A, Rosumeck S, Arayesh A, Nast A. Efficacy of topical caffeine in male androgenetic alopecia. J Dtsch Dermatol Ges. 2017 Jul;15(7):734-741.
6- Welzel J, Wolff HH, Gehring W. Reduction of telogen rate and increase of hair density in androgenetic alopecia by a cosmetic product: Results of a randomized, prospective, vehicle-controlled double-blind study in men. J Cosmet Dermatol. 2022 Mar;21(3):1057-1064
7- Davis MG, Piliang MP, Bergfeld WF, Caterino TL, Fisher BK, Sacha JP, Carr GJ, Moulton LT, Whittenbarger DJ, Schwartz JR. Scalp application of antioxidants improves scalp condition and reduces hair shedding in a 24-week randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Int J Cosmet Sci. 2021 Nov;43 Suppl 1:S14-S25.
8- Bussoletti C, Tolaini MV, Celleno L. Efficacy of a cosmetic phyto-caffeine shampoo in female androgenetic alopecia. G Ital Dermatol Venereol. 2020 Aug;155(4):492-499.

درجه قطعیت شواهد

?↑B : شواهد با قطعیت متوسط نشان می دهد که اثر ضعیف و مستقیم عامل مورد بررسی در پیامد مورد بررسی است.

ارسال نظر

ثبت