عنوان

آیا مصرف غذاهای فراوری شده با ابتلا به سرطان مرتبط است؟

خلاصه پاسخ

غذاهای فرآوری شده، به ویژه غذاهای فوق فرآوری شده (UPF)، به بخش مهمی از رژیم‌های غذایی مدرن در سراسر جهان تبدیل شده‌اند. همزمان با افزایش میزان سرطان‌های مختلف، پیامدهای سلامتی مصرف این غذاها به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. با توجه به بهترین شواهد موجود که از جمع‌بندی مطالعات مشاهده‌ای حاصل شده است، ارتباط مثبتی بین مصرف غذاهای فوق فراوری شده و سرطان روده بزرگ و پستان در اکثر مرورها دیده می‌شود. اما در سایر سرطان‌ها این نتایج تکرار نشده است. برای تصمیم‌گیری قطعی درباره این ارتباط نیاز به مطالعات آینده‌نگر بزرگ و با مدت زمان طولانی وجود دارد.

مقدمه

غذاهای فرآوری شده، به ویژه غذاهای فوق فرآوری شده (UPF)، به بخش مهمی از رژیم‌های غذایی مدرن در سراسر جهان تبدیل شده‌اند. این غذاها معمولاً به صورت صنعتی تولید می‌شوند و حاوی موادی هستند که معمولاً در آشپزی خانگی استفاده نمی‌شوند، مانند مواد نگهدارنده، شیرین‌کننده‌ها، رنگ‌ها و سایر افزودنی‌ها. این غذاها اغلب شامل محصولات آماده برای خوردن یا گرم کردن هستند که شامل مواردی مانند نوشیدنی‌های شیرین، تنقلات بسته‌بندی شده، نودل‌های فوری و برخی از محصولات گوشتی بازسازی شده، هستند. این نوع از غذاها در بسیاری از کشورها به یکی از اصلی‌ترین رژیم‌های غذایی تبدیل شده‌اند که همزمان با افزایش بیماری‌های غیرواگیر از جمله سرطان است. پیامدهای سلامتی مصرف آنها در دهه گذشته به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. تحقیقات به طور مداوم نشان می‌دهد که مصرف زیاد این غذاها با برخی پیامدهای نامطلوب سلامتی مرتبط است.
سلامت روان: یک بررسی سیستماتیک و متاآنالیز نشان داد که مصرف بیشتر غذاهای فوق فرآوری شده با افزایش احتمال علائم افسردگی و اضطراب مرتبط است. این ارتباط هم به صورت مقطعی و هم به صورت آینده‌نگر مشاهده شد، که نشان می‌دهد مصرف بالای این غذاها ممکن است به ایجاد یا تشدید اختلالات سلامت روان کمک کند.
بیماری‌های قلبی عروقی: چندین مطالعه مصرف غذاهای فوق فرآوری شده را با افزایش خطر بیماری های قلبی عروقی (CVD) مرتبط دانسته‌اند. یک مطالعه آینده‌نگر بزرگ نشان داد که مصرف بیشتر این غذاها با خطرات بالاتر بیماری قلبی عروقی کلی، بیماری عروق کرونر قلب و بیماری‌های عروق مغزی مرتبط است. مکانیسم‌های بالقوه آن می‌تواند تغییر غلظت چربی خون، برهمکنش‌ با میکروبیوتای روده، چاقی، التهاب، استرس اکسیداتیو، به هم خوردن تنظیم قند خون، مقاومت به انسولین و فشار خون بالا باشد.
چاقی و سندرم متابولیک: ارتباط بین مصرف غذاهای فوق فرآوری شده و چاقی به خوبی مستند شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مصرف بیشتر این غذاها به طور مداوم با افزایش وزن بدن و بیماری‌های مرتبط با چاقی مانند سندرم متابولیک مرتبط است. این ارتباط هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان صادق است. با این حال، مطالعات در طول زمان نشان می‌دهد برای مشاهده تأثیرات قابل توجه بر ترکیب بدن، مصرف طولانی‌مدت این غذاها لازم است.
دیابت نوع ۲: شواهد با کیفیت بالا از ارتباط بین مصرف غذاهای فوق فرآوری شده و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع۲ حمایت می‌کند. یک تحلیل در ایالات متحده نشان داد که هر ۱۰درصد افزایش در مصرف کل غذاهای فوق فرآوری شده با ۱۲درصد خطر بیشتر ابتلا به دیابت نوع ۲ مرتبط است. زیرگروه‌های خاصی از غذاها مانند نان‌های صنعتی و نوشیدنی‌های قندی به‌ویژه، بیشترین اثر را داشتند.
التهاب: التهاب با درجه پایین یکی دیگر از اثرات منفی غذاهای فوق فرآوری شده است. التهاب مزمن با درجه پایین یک پیش‌ساز شناخته شده برای بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر است. همچنین مطالعات نشان می‌دهد که محتوای بالای اجزای غیرمغذی در این غذاها می‌تواند سلامت روده را مختل کند و منجر به التهاب سیستمیک شود.
خطر سرطان: مطالعات متعدد رابطه بین مصرف غذاهای فوق فرآوری شده و خطر ابتلا به سرطان را بررسی کرده‌اند. یک مطالعه کوهورت مبتنی بر جمعیت نشان داد که افزایش ۱۰درصدی در نسبت مصرف این غذاها در رژیم غذایی با افزایش قابل‌توجهی در خطر کلی سرطان و همچنین خطر سرطان سینه مرتبط است. بررسی مروری دیگری این یافته‌ها را در انواع مختلف سرطان ها از جمله سرطان روده بزرگ و پانکراس تأیید می‌کند.

به‌طور کلی در حالی که تحقیقات بیشتری برای روشن کردن مسیرهای علّی به طور کامل و پرداختن به عوامل مخدوش کننده بالقوه ذاتی در مطالعات مشاهده‌ای موردنیاز است، یافته های کنونی به شدت از توصیه‌های بهداشت عمومی برای محدود کردن مصرف غذاهای فوق فرآوری شده حمایت می‌کند.
در این بررسی قصد داریم بر اساس بهترین شواهد موجود ارتباط بین مصرف غذاهای فوق فراوری شده و سرطان ها را مرور کنیم.

روش کار

این مطلب بر اساس مطالعات مروری نظام‌مند منتشر شده با استفاده از جستجوی PubMed تنظیم شده است. به علت یافت نشدن مرور کارکرین مرتبط با موضوع در زمان نوشتن این مقاله، برای این مطلب از مرور کاکرین مرتبط استفاده نشده است.

نتایج

با توجه به ماهیت مواجهه تقریباً امکان بررسی مطالعات با طراحی مداخله‌ای وجود ندارد و بنابراین مطالعات مشاهده‌ای انجام شده است. مرورهای نظام‌مند هم بر روی این مطالعات مشاهده‌ای (همگروهی یا مورد شاهدی) انجام شده است.
یک مطالعه مروری در سال ۲۰۲۳ به بررسی ارتباط بین مصرف غذاهای فوق فراوری شده و خطر ابتلا به سرطان پرداخت. در بررسی ۹مطالعه پس از تعدیل عوامل مخدوش‌کننده از جمله چاقی و میزان انرژی دریافتی، ارتباط مثبت معنی‌داری بین دریافت غذاهای فوق فراوری شده و ابتلا به سرطان‌های ارزیابی شده به جز پروستات گزارش دادند. در اثر مصرف این غذاها، حدود ۱۰درصد خطر افزایش ابتلا به سرطان‌های پستان، حدود ۳۰درصد در مورد سرطان‌های روده بزرگ و حدود ۵۰درصد خطر افزایش سرطان لوزالمعده گزارش شد. در مورد لوسمی مزمن لنفوسیتی و سرطان‌های سیستم عصبی مرکزی این اثر کمتر بود و در مورد سرطان پروستات هم ارتباطی مشاهده نشد. در مطالعه مروری دیگر با هدف مشابه که ۱۳مطالعه را در بررسی خود یافت، ارتباط معناداری بین مصرف غذاهای فوق فراوری شده با سرطان‌های روده بزرگ (به ویژه سرطان کولون در مردان) و سرطان پستان یافت شد. با این حال توصیه شد مطالعات آینده‌نگر و تجربی با طراحی دقیق بیشتری برای درک بهتر مسیرهای علّیتی موردنیاز است.
در مورد ارتباط مصرف غذاهای فراوری شده با نوع خاصی از سرطان، یک مطالعه مروری سال ۲۰۲۳ به طور خاص به بررسی ارتباط سرطان‌های روده بزرگ (کولورکتال) با مصرف غذاهای فوق فراوری شده پرداخت. نتایج نشان داد که میزان بالای مصرف غذاهای فوق فراوری شده به طور قابل‌توجهی با خطر بالاتر سرطان‌های روده بزرگ همراه است، اما ارتباط دوز-پاسخ مشخصی یافت نشد و توصیه شد مطالعات بیشتر به‌ویژه مطالعات همگروهی آینده‌نگر بزرگ برای تأیید این نتایج ضروری است. در مطالعه مروری دیگری در زمان مشابه ارتباط مصرف این غذاها با سرطان پستان به صورت اختصاصی بررسی شد. نتایج مطالعه نشان داد هر ۱۰درصد افزایش در مصرف غذاهای فوق فراوری شده با ۵درصد بیشتر خطر ابتلا به سرطان سینه مرتبط بود. در نتیجه‌گیری این مرور هم در نهایت توصیه به مطالعات آینده‌نگر بزرگتر شده است.

نتیجه گیری

با توجه به بهترین شواهد موجود که از جمع‌بندی مطالعات مشاهده‌ای حاصل شده است ارتباط مثبتی بین مصرف غذاهای فوق فراوری شده و سرطان روده بزرگ و پستان در اکثر مرورها دیده می شود. اما در سایر سرطان‌ها این نتایج تکرار نشده است. برای تصمیم‌گیری قطعی درباره این ارتباط نیاز به مطالعات آینده‌نگر بزرگ و با مدت زمان طولانی وجود دارد.

رفرانس ها

1- Lane MM, Gamage E, Travica N, Dissanayaka T, Ashtree DN, Gauci S, Lotfaliany M, O'Neil A, Jacka FN, Marx W. Ultra-Processed Food Consumption and Mental Health: A Systematic Review and Meta-Analysis of Observational Studies. Nutrients. 2022 Jun 21;14(13):2568
2- Elizabeth L, Machado P, Zinöcker M, Baker P, Lawrence M. Ultra-Processed Foods and Health Outcomes: A Narrative Review. Nutrients. 2020 Jun 30;12(7):1955
3- Juul F, Vaidean G, Parekh N. Ultra-processed Foods and Cardiovascular Diseases: Potential Mechanisms of Action. Adv Nutr. 2021 Oct 1;12(5):1673-1680
4- Fiolet T, Srour B, Sellem L, Kesse-Guyot E, Allès B, Méjean C, Deschasaux M, Fassier P, Latino-Martel P, Beslay M, Hercberg S, Lavalette C, Monteiro CA, Julia C, Touvier M. Consumption of ultra-processed foods and cancer risk: results from NutriNet-Santé prospective cohort. BMJ. 2018 Feb 14;360:k322.
5- Zhang Y, Giovannucci EL. Ultra-processed foods and health: a comprehensive review. Crit Rev Food Sci Nutr. 2023;63(31):10836-10848.
6- Poti JM, Braga B, Qin B. Ultra-processed Food Intake and Obesity: What Really Matters for Health-Processing or Nutrient Content? Curr Obes Rep. 2017 Dec;6(4):420-431
7- De Amicis R, Mambrini SP, Pellizzari M, Foppiani A, Bertoli S, Battezzati A, Leone A. Ultra-processed foods and obesity and adiposity parameters among children and adolescents: a systematic review. Eur J Nutr. 2022 Aug;61(5):2297-2311
8- Tristan Asensi M, Napoletano A, Sofi F, Dinu M. Low-Grade Inflammation and Ultra-Processed Foods Consumption: A Review. Nutrients. 2023 Mar 22;15(6):1546
9- Srour B, Fezeu LK, Kesse-Guyot E, Allès B, Méjean C, Andrianasolo RM, Chazelas E, Deschasaux M, Hercberg S, Galan P, Monteiro CA, Julia C, Touvier M. Ultra-processed food intake and risk of cardiovascular disease: prospective cohort study (NutriNet-Santé). BMJ. 2019 May 29;365:l1451
10- Baker P, Machado P, Santos T, Sievert K, Backholer K, Hadjikakou M, Russell C, Huse O, Bell C, Scrinis G, Worsley A, Friel S, Lawrence M. Ultra-processed foods and the nutrition transition: Global, regional and national trends, food systems transformations and political economy drivers. Obes Rev. 2020 Dec;21(12):e13126
11- Srour B, Kordahi MC, Bonazzi E, Deschasaux-Tanguy M, Touvier M, Chassaing B. Ultra-processed foods and human health: from epidemiological evidence to mechanistic insights. Lancet Gastroenterol Hepatol. 2022 Dec;7(12):1128-1140
12- Crimarco A, Landry MJ, Gardner CD. Ultra-processed Foods, Weight Gain, and Co-morbidity Risk. Curr Obes Rep. 2022 Sep;11(3):80-92
13- Gearhardt AN, Bueno NB, DiFeliceantonio AG, Roberto CA, Jiménez-Murcia S, Fernandez-Aranda F. Social, clinical, and policy implications of ultra-processed food addiction. BMJ. 2023 Oct 9;383:e075354
14- Jardim MZ, Costa BVL, Pessoa MC, Duarte CK. Ultra-processed foods increase noncommunicable chronic disease risk. Nutr Res. 2021 Nov;95:19-34
15- Chen Z, Khandpur N, Desjardins C, Wang L, Monteiro CA, Rossato SL, Fung TT, Manson JE, Willett WC, Rimm EB, Hu FB, Sun Q, Drouin-Chartier JP. Ultra-Processed Food Consumption and Risk of Type 2 Diabetes: Three Large Prospective U.S. Cohort Studies. Diabetes Care. 2023 Jul 1;46(7):1335-1344.
16- Monteiro CA, Martínez-Steele E, Cannon G. Reasons to avoid ultra-processed foods. BMJ. 2024 Feb 28;384:q439.
17- Isaksen IM, Dankel SN. Ultra-processed food consumption and cancer risk: A systematic review and meta-analysis. Clin Nutr. 2023 Jun;42(6):919-928
18- Lian Y, Wang GP, Chen GQ, Chen HN, Zhang GY. Association between ultra-processed foods and risk of cancer: a systematic review and meta-analysis. Front Nutr. 2023 Jun 8;10:1175994
19- Shu L, Huang Y, Si C, Zhu Q, Zheng P, Zhang X. Association between ultra-processed food intake and risk of colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. Front Nutr. 2023 Jul 6;10:1170992
20- Shu L, Zhang X, Zhu Q, Lv X, Si C. Association between ultra-processed food consumption and risk of breast cancer: a systematic review and dose-response meta-analysis of observational studies. Front Nutr. 2023 Sep 4;10:1250361

درجه قطعیت شواهد

?↑B : شواهد با قطعیت متوسط نشان می دهد که اثر ضعیف و مستقیم عامل مورد بررسی در پیامد مورد بررسی است.

ارسال نظر

ثبت