گلوکوم یا آب سیاه یک بیماری است که عصب بینایی را درگیر میکند، عصبی که سیگنالها را از چشم به مغز منتقل میکند. گلوکوم انواع مختلفی دارد. همهی انواع گلوکوم میتوانند موجب از دست رفتن بینایی شوند و نیاز به درمان دارند. دو نوع مهم از گلوکوم شامل گلوکوم زاویه باز (Open angle glaucoma) و گلوکوم زاویه بسته (Angle closure glaucoma) میباشند. برای گلوکوم زاویه باز در حال حاضر درمان اصلی یک روش لیزری (ترابکولوپلاستی با لیزر) است. مطالعات مختلف نشان دادهاند که با استفاده از این روش سرعت بیماری بهطور قابل توجهی کاهش مییابد. در سطح جمعیتی نیز این روش میتواند نسبت به روشهای دیگر بهصرفهتر باشد. قطرهی چشم و جراحی نیز دیگر گزینههای درمان گلوکوم زاویه باز هستند. اما درمان گلوکوم زاویه بسته معمولاً با انجام یک عمل آب مروارید میباشد، که اجازه میدهد تا زاویه تخلیه (Drain angle) چشم باز شود. در درمان گلوکوم زاویه بسته نیز قطره چشم، لیزر درمانی یا جراحی گلوکوم نیز ممکن است در برخی موارد توصیه شود.
گلوکوم یک بیماری پیچیدهی چشمی است که با آسیب عصب بینایی و از دست دادن میدان بینایی مشخص میشود و فشار داخل چشمی یک عامل خطر اصلی قابل تغییر است. گلوکوم یک مشکل سلامتی مهم و دومین عامل اصلی نابینایی در سراسر جهان است. گلوکوم میلیونها نفر را تحت تأثیر قرار میدهد و انتظار میرود با افزایش سن جمعیت، میزان بروز و بار آن نیز افزایش یابد. گلوکوم با آسیب رساندن به عصب بینایی به بینایی آسیب وارد میکند. عصب بینایی عصبی است که پیامهای بینایی (تصاویر) را از چشم به مغز منتقل میکند. محل اولیه آسیب عصبی در سر عصب بینایی است. در حال حاضر گزینههای درمانی دارویی در دسترس هستند و پیشرفتهای جدید در ارزیابی عصب بینایی و آزمایش میدان بینایی ممکن است تشخیص زودهنگام گلوکوم را تسهیل کند. بیش از یک نوع گلوکوم وجود دارد، اما همهی اشکال گلوکوم به طور بالقوه پیشرونده هستند و میتوانند منجر به نابینایی شوند و نیاز به درمان دارند. اکثر افراد مبتلا به گلوکوم فشار چشم بالایی دارند، اما برخی از آنها با وجود طبیعی بودن فشار چشم نیز به گلوکوم مبتلا خواهند شد. برای حفظ فشار طبیعی چشم، چشمها مایعی تولید میکنند که توسط یک مکان خاص در داخل چشم، یعنی زاویه تخلیه، تخلیه میشود. افراد مختلف به دلایل مختلف به گلوکوم مبتلا میشوند. به عنوان مثال، به دلیل اینکه زاویهی تخلیه بهاندازهی کافی باز نیست (گلوکوم زاویه بسته) یا به این دلیل که زاویه تخلیه باز است اما نمیتواند مایع سیال را به طور مؤثر تخلیه کند (گلوکوم زاویه باز). چشم پزشک یا اپتومتریست، بسته به نوع گلوکوم، گزینههای درمانی در دسترس شما را مورد بحث قرار میدهد. مهم است که بیماران مبتلا به گلوکوم به طور منظم توسط چشم پزشک یا اپتومتریست خود معاینه شوید تا از مؤثر بودن درمان و بدتر نشدن وضعیت عصب بینایی اطمینان حاصل شود.
این مطلب ترجمهی با اصلاح از سایت Evidently Cochrane وابسته به Cochrane انگلستان می باشد. لینک منبع اصلی :
Glaucoma: what are the options? By Gus Gazzard And Evgenia Konstantakopoulou; January 12, 2023
درمانهایی برای گلوکوم زاویه باز
۱- لیزر درمانی: درمان اصلی موجود برای همهی انواع گلوکوم، کاهش فشار چشم است، زیرا این کار از عصب بینایی در برابر آسیب محافظت میکند. فشار چشم را میتوان به چند روش کاهش داد. انجام لیزر درمانی یا ترابکولوپلاستی با لیزر که میتواند فشار چشم را به اندازه قطرههای چشم کاهش دهد و ممکن است بهتر از قطرهی چشم در کاهش سرعت بیماری عمل کند.
۲- قطرههای چشمی: قطرههای چشمی برای چندین دهه است که برای کاهش فشار چشم مورد استفاده قرار میگیرند. قطرههای چشمی باید یک یا چند بار در روز استفاده شود و باید به صورت مداوم مصرف شوند. این موضوع باعث چالشهایی در مورد پیروی بیماران از درمان و مصرف منظم دارو ایجاد کند. انواع مختلفی از قطرههای چشمی وجود دارد. انتخاب نوع قطره برای هر فرد وابسته به شرایط سلامتی فرد، حساسیت به داروها و سایر ویژگیهای فرد بیمار بستگی دارد.
۳- درمانهای جراحی: سه نوع اصلی جراحی گلوکوم وجود دارد که نوع متداول آن جراحی استاندارد گلوکوم (ترابکولکتومی) است. این جراحی معمولاً زمانی انجام میشود که فشار چشم با قطره یا لیزر قابل کنترل نباشد. پس از جراحی، لازم است بیمار تا چند هفته از قطرههای چشمی استفاده کند. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد این نوع جراحی میتواند به عنوان درمان اولیه در زمانی که گلوکوم در حال پیشرفت است، در نظر گرفته شود. جراحی گلوکوم استاندارد میتواند فشار چشم را بهتر از قطرههای چشمی کنترل کند، اما با عوارض چشمی بیشتری همراه است.
نوع دیگر جراحی گلوکوم جراحی لوله (Tube surgery) است. در این نوع جراحی یک لولهی کوچک در زاویه تخلیه قرار داده میشود تا تخلیه مایع را تسهیل کند. مشخص نیست که آیا این روش مؤثرتر یا ایمنتر از جراحی ترابکولکتومی باشد. معمولاً در مواردی که گلوکوم به دلیل بیماری دیگری ایجاد میشود یا زمانی که جراحی استاندارد موفقیتآمیز نبوده است، جراحی لوله انجام میشود. در این روش نیز لازم است که بیمار حداقل برای چند هفته از قطرههای چشمی استفاده کند.
روش جراحی دیگر برای درمان گلوکوم، جراحی کم تهاجمی گلوکوم میباشد. این نوع جراحی بهاندازهی سایر جراحیها تهاجمی نیست و معمولاً در کنار جراحی آب مروارید انجام میشود. دراین روش از ابزار خاصی استفاده میشود که زاویه تخلیه را باز میکند و به تخلیه مایع کمک میکند. در حال حاضر شواهد با کیفیتی مبنی بر اینکه این نوع جراحی در مقایسه با قطره یا جراحی استاندارد بهتر باشد وجود ندارد. بعضی مطالعات نشان دادهاند که بعضی از انواع ابزارهای مورد استفاده دراین روش کارآمد و ایمن هستند.
۴- جراحی آب مروارید: این روش در گلوکوم زاویه بسته کاربرد دارد. شواهد موجود نشان میدهد که استفاده از جراحی آب مروارید برای درمان افراد مبتلا به گلوکوم زاویه بسته در بهبود شرایط بیماران گلوکوم موثر است؛ زیرا با انجام جراحی آب مروارید انسداد زاویه تخلیه تا حد زیادی رفع میشود. این روش فشار چشم را بهتر کنترل میکند و نیاز کمتری به استفاده از قطرههای چشمی بعد از جراحی دارد و همچنین نشان داده شده است که کیفیت زندگی بهتری را برای بیماران گلوکوم در مقایسه با لیزر درمانی فراهم میکند. این روش جراحی به طور کلی برای گلوکوم زاویه بسته استفاده میشود اما ممکن است در بیماران مختلف شرایطی وجود داشته باشد که برای درمان گلوکوم زاویه بسته استفاده از دارو، لیزر یا جراحیهای گلوکوم اثر بهتری داشته باشند. به طور کلی روشهای درمان میتوانند بر اساس شرایط هر بیمار متفاوت باشد.
گلوکوم یا آب سیاه یک بیماری است که عصب بینایی را درگیر میکند، عصبی که سیگنالها را از چشم به مغز منتقل میکند. همهی انواع گلوکوم میتوانند موجب از دست رفتن بینایی شوند و نیاز به درمان دارند. دو نوع مهم از گلوکوم شامل گلوکوم زاویه باز و گلوکوم زاویه بسته میباشند. برای گلوکوم زاویه باز در حال حاضر درمان اصلی یک روش لیزری (ترابکولوپلاستی با لیزر) است. قطرهی چشم و جراحی نیز دیگر گزینههای درمان گلوکوم زاویه باز هستند. اما درمان گلوکوم زاویه بسته معمولاً با انجام یک عمل آب مروارید می باشد که اجازه میدهد تا زاویهی تخلیه چشم باز شود. در درمان گلوکوم زاویه بسته نیز قطرهی چشم، لیزر درمانی یا جراحی گلوکوم نیز ممکن است در برخی موارد توصیه شود.
این مطلب ترجمهی اصلاح شده از سایت Evidently Cochrane وابسته به Cochrane انگلستان می باشد.
لینک منبع اصلی :
"Glaucoma: what are the options?" By Gus Gazzard And Evgenia Konstantakopoulou; January 12, 2023
”
1. Gazzard G, Konstantakopoulou E, Garway-Heath D, et al. Selective laser
trabeculoplasty versus eye drops for first-line treatment of ocular hypertension and glaucoma
(LiGHT): a multicentre randomised controlled trial. Lancet. Apr 13 2019;393(10180):1505-
1516. doi:10.1016/S0140-6736(18)32213-X
2. Gazzard G, Konstantakopoulou E, Garway-Heath D, et al. LiGHT trial: 6-year results
of primary selective laser trabeculoplasty versus eye drops for the treatment of glaucoma and
ocular hypertension. Ophthalmology. Sep 16 2022;doi:10.1016/j.ophtha.2022.09.009
3. Rolim-de-Moura CR, Paranhos A, Jr., Loutfi M, Burton D, Wormald R, Evans JR.
Laser trabeculoplasty for open-angle glaucoma and ocular hypertension. Cochrane Database
Syst Rev. Aug 9 2022;8(8):Cd003919. doi:10.1002/14651858.CD003919.pub3
4. Konstantakopoulou E, Jones L, Nathwani N, Gazzard G. Selective laser
trabeculoplasty (SLT) performed by optometrists-enablers and barriers to a shift in service
delivery. Eye (Lond). Oct 2022;36(10):2006-2012. doi:10.1038/s41433-021-01746-0
5. Burr J, Azuara-Blanco A, Avenell A, Tuulonen A. Medical versus surgical
interventions for open angle glaucoma. Cochrane Database Syst Rev. Sep 12
2012;(9):Cd004399. doi:10.1002/14651858.CD004399.pub3
6. King AJ, Hudson J, Fernie G, et al. Primary trabeculectomy for advanced glaucoma:
pragmatic multicentre randomised controlled trial (TAGS). Bmj. May 12 2021;373:n1014.
doi:10.1136/bmj.n1014
7. Tseng VL, Coleman AL, Chang MY, Caprioli J. Aqueous shunts for glaucoma.
Cochrane Database Syst Rev. Jul 28 2017;7(7):Cd004918.
doi:10.1002/14651858.CD004918.pub3
8. Ahmed IIK, De Francesco T, Rhee D, et al. Long-term Outcomes from the
HORIZON Randomized Trial for a Schlemm's Canal Microstent in Combination Cataract
and Glaucoma Surgery. Ophthalmology. Jul 2022;129(7):742-751.
doi:10.1016/j.ophtha.2022.02.021
9. Azuara-Blanco A, Burr J, Ramsay C, et al. Effectiveness of early lens extraction for the
treatment of primary angle-closure glaucoma (EAGLE): a randomised controlled trial.
Lancet. Oct 01 2016;388(10052):1389-
↑↑A : شواهد با قطعیت بالا نشان می دهد که اثر قوی و مستقیم عامل مورد بررسی در پیامد مورد بررسی است.